Μουσείο Ιατρικής Κρήτης
Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Εκθέματα
Ιατροσόφιον
Συσκευή πνευμοθώρακα
Ακτινολογικό μηχάνημα
Πρώτες συσκευές αναισθησίας
Δοχεία Εργαλεία
Ανακοινώσεις
2024-05-23 Δωρεά προς το Μουσείο Ιατρικής Κρήτης
2024-05-22 Ημερίδες στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την ανάδειξη του Ασκληπιείου της αρχαίας Λεβήνας
2024-04-01 Εκπαιδευτικές Δράσεις στο Ασκληπιείο της Λεβήνας: Απρίλιος 2024
2024-03-29 Webinar: η Ιατρική στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης
2023-10-28 Webinar: Ιατρική και Λογοτεχνία
περισσότερες ανακοινώσεις

Eκθέματα / Ιατροσόφιον

Το Ιατροσόφι του Μουσείου Ιατρικής Κρήτης (ΜΙΚ) ανάγεται στον 19ο αιώνα και διασώζει στοιχεία εμπειρικής ιατρικής – θεραπευτικής της Τουρκοκρατίας. Στο μεγαλύτερο μέρος του αποθησαυρίζει θεραπείες για νόσους όπως «ο πόνος της κοιλιάς», τα «κουκούδια της κεφαλής» και η «λαβωματιά». Ο ορισμός της εκάστοτε νόσου είναι περιγραφικός με βάση τη μακροσκοπική της εμφάνιση και τα προεξάρχοντα συμπτώματα της.

Ο ορισμός της νόσου είναι, επίσης, αρκετά ευρύς, ούτως ώστε να περιλαμβάνει πέρα από οξείες παθήσεις, χρόνια προβλήματα υγείας με έντονο κοινωνικό αποτύπωμα όπως η «η γυναίκα όπου δεν τεκνοποιεί».

Οι προτεινόμενες θεραπείες αφορούν, κατά βάση, σε χειροποίητα από στόματος φάρμακα και αλοιφές. Πληθώρα συστατικών, φυτικών και ζωικών, χρησιμοποιείται για την παρασκευή αυτών των ιδιότυπων φαρμάκων. Απαντώνται, μεταξύ άλλων, τρόφιμα καθημερινά ή εξεζητημένα, όπως το «άσπρον» ή ο «κρόκος του αυγού», το «ροδέλαιον», βότανα, όπως ο «απήγανος» αλλά και υλικά που ξενίζουν τον σύγχρονο αναγνώστη όπως το «θ(ε)ιάφι» και το «κάτουρον βοδιού».

Τα φάρμακα αυτά άλλοτε είναι ειδικά και άλλοτε «ευρέως φάσματος». Στην πρώτη περίπτωση μπορεί να θεραπεύουν την «υδρωπικία» ή το «τρέξιμο του αυτιού», ενώ στη δεύτερη αντιμετωπίζουν την «φαγούραν» ανεξαρτήτως αιτιολογίας. Η θεραπευτική προσέγγιση απηχεί μία αντίληψη της πάθησης που ξεπερνά τα περιθώρια της νόσου, και προσεγγίζει την ασθένεια και την αρρώστια – με τον σύγχρονο, βιοψυχοκοινωνικό τους ορισμό1. Η διαταραχή της ανθρώπινης φυσιολογίας συνδέεται άρρηκτα με την ψυχοκοινωνική ευεξία του ατόμου. Με αλλά λόγια, το «ροχαλητό εις τον ύπνον» και η «στειρότητα της γυναικός» βρίσκουν θέση δίπλα «εις τζακισμένα κόκκαλα», επειδή τραυματίζουν τον πάσχοντα ως άτομο και ως μέλος της κοινότητας.

Ο συγγραφέας (Ιωάνης Αθανασίου από Πάπηνγγον), σε πολλά σημεία, συμφύρει στοιχεία ανατομίας και νοσολογίας με χονδροειδείς αντιλήψεις ή ακόμα και μαγγανείες. Η διάσπαρτη χρήση ανατομικών όρων όπως ο «νεφρός» και ο «οφθαλμός» υποδεικνύει ένα θεωρητικό υπόβαθρο, προερχόμενο είτε από αναγνώσματα είτε από τη μαθητεία κοντά σε ιατρούς με θεωρητικές γνώσεις. Η δημώδης περιγραφή των θεραπειών συνηγορεί υπέρ της θεώρησης του συγγραφέα ως εμπειρικού θεραπευτή παρά ως λογίου ιατρού. Σε κάθε περίπτωση, η δημώδης – για την εποχή γλώσσα – καθιστά αυτή τη γνώση προσβάσιμη τόσο σε άλλους εμπειρικούς θεραπευτές όσο και σε κάθε άνθρωπο με στοιχειώδεις γνώσεις γραφής και ανάγνωσης.

Σχετικά με το Μουσείο
Άνθρωποι
Υποστηρίζω το Μουσείο
Προστασία δεδομένων

Χάρτης ΠΚ
Τηλεφωνικός κατάλογος ΠΚ
Είσοδος
Πληροφορίες
2810 39 4810
museummed@med.uoc.gr
10:00 - 14:00 καθημερινές
Ιατρική Σχολή
Πανεπιστήμιο Κρήτης
ΤΘ 2208 ΤΚ 71003
Βούτες, Ηράκλειο Κρήτης