Μουσείο Ιατρικής Κρήτης
Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Θεματικοί άξονες / Από τα βότανα στα φάρμακα


Τα φαρμακευτικά φυτά κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στην ιστορία των πολιτισμών. Ο τρόπος μελέτης και αξιοποίησης των φυτών στη διάρκεια των αιώνων, βασίστηκε στην ιδιαίτερη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, στη βιοχημική αλληλεπίδραση ανθρώπων και φυτών καθώς και στις κρατούσες αντιλήψεις για την υγεία και την ασθένεια.

Η χώρα μας λόγω της ευνοϊκής κλιματολογικής και γεωγραφικής της θέσης, ανέπτυξε μια ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα που αξιοποιήθηκε πολλαπλώς. Αρκετά είναι τα αυτοφυή και ενδημικά φυτά που σήμερα η επιστήμη τεκμηριώνει ως φαρμακευτικά. Όσον αφορά την Κρήτη, αρκετά από τα φαρμακευτικά φυτά της χλωρίδας του νησιού που έχουν εισαχθεί από τους ιστορικούς ή πρώιμους ιστορικούς χρόνους , έχουν ενσωματωθεί στο φυσικό περιβάλλον.

Η σχέση βοτάνων-φαρμάκων μέσα το ευρύτερο πολιτισμικό πεδίο έχει μια πληθώρα αναφορών. Με αφετηρία τη μυθολογία επιχειρούμε να καταγράψουμε ελκυστικές διαδρομές και να αναδείξουμε παράλληλα το πολιτιστικό προφίλ των φυτών που διανύουν μια μακρά ιστορία χρήσης στη θεραπευτική. Οι θεραπευτικές γνώσεις και πρακτικές που απέκτησε ο άνθρωπος ζώντας στη φύση, επιβίωσαν και εξελίχθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Οι γνώσεις αυτές αξιοποιούνται σήμερα από τη βιοϊατρική έρευνα.

Η λαϊκή θεραπευτική αποτελεί επίσης ένα ενδιάμεσο σταθμό στο ταξίδι αυτό. Παράλληλα, τα φυτά γίνονται τραγούδι, ύμνος, χορός και συνοδεύουν τις ευχάριστες και δυσάρεστες στιγμές του λαϊκού μας πολιτισμού. Γητειές και γιατροσόφια δίνουν το στίγμα μιας παράδοσης που αναζητεί την ίαση στη φύση και τις δυνάμεις της. Η Επιστήμη έρχεται να διαψεύσει ή να επιβεβαιώσει τις καταγραφές αυτές. Στο ίδιο πλαίσιο, σύντομες ιστορίες φυτών με αναφορές στη μυθολογία, τη λαϊκή ιατρική και τη σύγχρονη Φαρμακολογία, «σκοτεινές» ιστορίες βοτάνων τα οποία σε μικρή δόση είναι φάρμακα, ενώ σε μεγάλη δηλητήρια καθώς και βότανα-ουσίες που συνδέονται με εθισμό και εξάρτηση αναδεικνύονται μέσα από σχετικές δράσεις.

Τα φαρμακευτικά φυτά έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους καλλιτέχνες όλων των εποχών. Μελετώντας την ιστορική διαδρομή φυτών αναζητούμε καταγραφές της χρήσης τους από την τέχνη της προϊστορίας ως τη σύγχρονη τέχνη. Η μινωική φυσιολατρική τέχνη και ο συμβολισμός της αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στο πεδίο αυτό.

Το Μουσείο Ιατρικής αναδεικνύει πολύπλευρα τον θεματικό άξονα «από το βότανα στα φάρμακα» μέσω:
  • Εκπαιδευτικές δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε μια πολύτιμη κληρονομιά και γνώση που πρέπει να διατρέχει αιώνες
  • Ημερίδες, εκδηλώσεις και σεμινάρια κατάρτισης (ΚΕΔΙΒΙΜ)
  • Ξεναγήσεις και βιωματικές δράσεις

Πληροφορίες
2810 39 4810
museummed@med.uoc.gr
10:00 - 14:00 καθημερινές
Ιατρική Σχολή
Πανεπιστήμιο Κρήτης
ΤΘ 2208 ΤΚ 71003
Βούτες, Ηράκλειο Κρήτης